Giri
In Japan kent men sterk het begrip 'giri'. Het is de verplichting die een
persoon voelt als iemand, en dit kan een kennis, vriend, collega of een willekeurig ander
persoon zijn, hem of haar een bepaalde dienst heeft bewezen. Men voelt zich verplicht om
hier, vroeger of later, iets tegenover te stellen. Hierbij moet er dan wel weer aan
gedacht worden dat deze genoegdoening of neutralisatie van de giri niet te veel of te
groot mag zijn want anders slaat de balans weer door naar de andere kant. Het is deze
balans die het moeilijk maakt iemand bij bepaalde gelegenheden cadeautjes te geven. Is het
cadeau te klein dan is men beledigd en is het cadeau te groot dan creëert men een giri
bij de ander, hetgeen niet gewenst is.
Het is goed om dit te bedenken als men een Japanner iets aanbiedt. Natuurlijk speelt het
aanbieden van een drankje geen rol maar zodra men iets substantieels aanbiedt of voorstelt
om iets voor hem/haar te doen kan het zijn dat de Japanner zich later verplicht voelt daar
iets tegenover te stellen.
Op 14 februari kent men in Japan ook Valentijnsdag (Barentaindee),
overgenomen van de VS en gestimuleerd door de de chocoladeproducenten want op deze dag
geven de vrouwen voornamelijk chocolade aan hun geliefden (honmei-choco). Rond deze tijd
wordt door de chocoladefabrikanten wel de helft van de jaarlijkse omzet gehaald.
Daarnaast geven de vrouwen ook chocolade aan bazen, collega's en vrienden of andere
kennissen als een soort genoegdoening voor de bewezen diensten. Het is een soort
verplichting en deze chocolade wordt dan ook giri-choco genoemd.
Een mooi voorbeeld van giri is het onderstaande verhaal.
Meneer en mevrouw Matsumoto zijn al heel lang trouwe klanten van een groot warenhuis. Ter
gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het warenhuis wordt het oorspronkelijke gebouw
uitgebreid en natuurlijk wordt dit nieuwe deel met veel ceremonieel geopend en in gebruik
genomen. Bij deze feestelijke opening zijn de heer en mevrouw Matsumoto, als trouwe
klanten, ook uitgenodigd. Een dergelijke uitnodiging is natuurlijk geen sinecure en een
hele eer. Door dit bijzondere gebaar van het warenhuis voelen de heer en mevrouw Matsumoto
zich echter wel verplicht, als gevolg van de 'giri', om iets heel duurs in het warenhuis
te kopen.
Giri is iets waar westerlingen erg aan moeten wennen en ook steeds aan dienen te denken.
Alhoewel westerlingen door hun veronderstelde onbekendheid met de Japanse cultuur,
enige vrijheden hebben, dient men hier toch wel alert op te zijn. Giri zit heel diep
verankerd in de Japanner en is nauw verweven met de Japanse eercultuur, waardoor het erg gevoelig ligt.
