terug naar de Geschiedenis >>

Samoerai

De slag bij Sekigahara (1600)

Openstelling van Japan (1854)

Expansie van Japan (na 1868)

Atoombommen op Japan (1945)

Klik hier, als links het navigatiemenu ontbreekt.


De Japanse Expansie

(vanaf de Meiji restauratie)

Als de Meiji restauratie eenmaal is begonnen en de achterstand van Japan t.o.v. het Westen duidelijk wordt, richt Japan zich voor een soort inhaalslag tot de landen die als voorbeeld kunnen dienen (met name in Europa en Amerika). Men stuurt vele afgevaardigden naar Amerika en Europa (Duitsland) om daar te zien hoe alles is opgezet, zoals bijv. het Duitse leger. Tegen die achtergronden en vooral met de wil om voor een "volwassen modern land" te worden aangezien werd een dienstplichtleger ingesteld en ontstond het plan in 1873 om Korea aan te vallen, mede omdat Korea eigenlijk altijd als een onderdeel van China werd gezien. Hoewel deze aanval uiteindelijk niet doorging dwong de Japanse vloot wel in 1876 diverse havens in Korea zich te openen voor de Japanse handel en penetreerde Japan toch in Korea. Hierdoor ontstonden er allerlei schermutselingen tussen China en Japan (dus om Korea) die resulteerden in een oorlog in 1894. China verloor zijn oorlogsvloot en er kwamen onderhandelingen die het Verdrag van Shimonoseki tot gevolg hadden (1895). Japan kreeg Taiwan en Liaodong met de belangrijke (oorlogs)haven Port Arthur. Japan werd echter door Westerse landen (als Duitsland, Engeland en Rusland) gedwongen Liaodong weer terug te geven aan China. Hierna kon Rusland zijn invloed in dit gebied sterk uitbreiden, het mocht bijv. Port Arthur gebruiken omdat het Liaodong gepacht had van China. Bovendien had Rusland een groot leger in Mantsjoerije en mocht het daar van China de Mantsjoerije spoorweg naar Port Arthur aanleggen. Dit alles leidde tot de bekende Russisch-Japanse oorlog in februari 1904. De doorslag gaf in mei 1905 de vernietiging van de Russische vloot in de Zeeslag van Tsushima. De onderhandelingen (Verdrag van Portsmouth) die hierop volgden gaven Japan de vrije hand in Korea. In 1910 hield Korea op te bestaan en heette het land "Chosen". Door de vernietiging van een westerse mogendheid zag Japan zich als gelijkwaardig met het westen, hetgeen grote gevolgen had voor de opstelling van Japan in dit gebied.

Japan koos in de Eerste Wereldoorlog de zijde van de geallieerden en verklaarde Duitsland de oorlog in 1914. De Duitse bezittingen in China en in de Stille Oceaan werden overrompeld en bezet door de Japanners. Dit werd tevens gebruikt om de Japanse invloed in China te vergroten en op 18 januari 1915 werden de bekende 21 eisen aan China gesteld. Deze zouden China in feite een protectoraat van Japan maken. Uiteindelijk werd niet alles ingewilligd maar wel kreeg Japan de zeggenschap in Binnen Mongolie, Zuid Mantsjoerije en Shantung. Door een incident, waarbij een Chinese oorlogsheer van Mantsjoerije door Japanners in 1928 werd vermoord, zag Japan zich uiteindelijk gedwongen zijn legers uit China terug te trekken.

Door al deze ontwikkelingen en de steeds groter wordende invloed van de (Chinese) Guomindang, die de Japanse belangen in Mantsjoerije bedreigden had het leger het vertrouwen in de politiek verloren. Op 18 september 1931 vielen Japanse officieren vanuit Zuid-Mantsjoerije Mantsjoerije binnen en ontstond het "Mantsjoerije incident". Het buitenland veroordeelden scherp deze actie, de regering van Japan vroeg het leger te stoppen, maar de legerleiding reageerde niet. In januari 1932 was geheel Mansjoerije onderworpen en op 1 maart was "Manshukoku" een feit. Men moet dus bedenken dat dit zuiver een legeractie is geweest, die niet werd gesteund door de regering. Uiteindelijk werd "Manshuku" door (een nieuwe) regering in september 1932 erkend.

In deze tijd ziet men ook in Japan zelf grote onrust, diverse moordaanslagen, gepleegd door officieren en rechts-extremisten, die veelal onbestraft blijven. Het leger speelt hier een hele grote rol.

In juli 1937 breken gevechten uit tussen Japanse en Chinese troepen in de buurt van Peking. Japanse troepen trekken dan Noord China binnen en het "China incident" is een feit. In augustus breken ook gevechten uit tussen China en Japan in Shanghai. Shanghai en Nanking worden gebombardeerd door de Japanners. In december komen de Japanners in Nanking. De stad is inmiddels verlaten door het Chinese leger, maar desondanks worden de bewoners op een verschrikkelijke wijze verkracht, vermoord en afgeslacht. Er vallen 200.000 tot 300.000 slachtoffers onder de burgerbevolking van Nanking en men spreekt van de "Rape of Nanking". Hierna kwam nog het bezetten van het noorden van Frans Indo-China in 1940 (overigens met toestemming van Frankrijk) en in 1941 het zuidelijke deel, waarna Japan zich in de Tweede Wereldoorlog stortte door de bekende aanval op de Amerikaanse vloot in Pearl Harbor op 7 december 1941.
De bezetting van de Amerikanen en het zich conformeren aan de moderne westerse handel- en zienswijze maakten een eind aan de expansiedrang.


Deze pagina is een onderdeel van Uchiyama's website over Japan
terug naar begin