Japanse kalligrafie
Sho of Shodô
Sho betekent 'schrijven' en de Japanse kalligrafie wordt ook wel shodô genoemd,
hetgeen 'de weg van het schrijven' betekent. Het is 'de manier om de Japanse karakters te
schrijven'. Kalligrafie is natuurlijk bij ons ook niet onbekend en heeft meer iets weg van
'schoonschrijven' of op een bepaalde manier mooi
schrijven. In Japan wordt
'sho' meer gezien als een kunstvorm, een kalligraaf kan er lang over doen om één bepaald
karakter te kalligraferen. Dat betekent niet dat hij lang over één karakter doet maar
hij moet eerst zijn geest helemaal klaarmaken en dan opeens kan hij in een aantal halen
achterelkaar het karakter schrijven. Eén kanji (zoals hier links) is al een kunstwerk op
zich. Deze wordt ondertekend en van een (rood) zegel voorzien.
In een tokonoma (nis in een huis of theehuis) ziet men soms een rolschildering hangen met
slechts een paar karakters. Dit zijn dan vaak korte kreten of gedichtjes, zoals haiku.
Japanse karakters dienen op één bepaalde wijze geschreven te worden. De karakters zijn
opgebouwd uit lijntjes en de volgorde waarin deze geschreven dienen te worden, evenals de
schrijfrichting van een lijn (meestal van links naar rechts en van boven naar beneden)
ligt per karakter vast. De kalligraaf schrijft met een penseel (fude). De druk die op het
penseel wordt uitgeoefend bepaalt mede de dikte van de lijn.
Voor het maken van inkt wordt een inktsteen (suzuri) gebruikt (links op de
rechterfoto), waarin een klein beetje water wordt gedaan.
|
Op het papier (washi) is
al een karakter getekend. Langs de bovenrand van het papier kan men nog de bun-chin
(gewichtstaaf) zien liggen. Fude ligt naast het papier. |
Links de
inktsteen (suzuri) en rechts de
inktstaaf (sumi). Door oplossen van de sumi
in het water dat in de suzuri ligt ontstaat
de bruikbare inkt. |
De inkt zelf bestaat uit een vaste staaf
(sumi, rechts op de rechter foto) en men wrijft dan de inktstaaf over de schuine helling
zodanig dat de onderkant van de staaf net af en toe in het water komt. De inkt uit de
staaf lost op in het water en hoe langer men wrijft hoe meer inkt er oplost en hoe zwarter
de inkt wordt. Speciaal papier (washi) wordt gebruikt, dat meestal dunner is dan ons
papier, meer structuur heeft en soms van een watermerk is voorzien. Het absorbeert dan ook
sterk de inkt. Onder het papier komt een stuk sterk absorberend viltachtig materiaal
(shitajiki) om te zorgen dat inkt dat door het papier komt, wordt geabsorbeerd. Op het
papier legt men vaak een gewichtje zoals een zware staaf (bun-chin). Zie de linker foto.
In Amstelveen en Rotterdam kunnen lessen gevolgd worden voor het leren kalligraferen van de Japanse
karakters, in Amstelveen bij Japanese calligraphy en in Rotterdam bij Shofukan.
Zie hiervoor de links hieronder.
Links
Links
(naar onderwijs in Japanse kalligrafie)
Literatuur
|