Van de oudste geschiedenis tot de eerste beschavingen
(van ver vóór C. tot 300 n. C.)
Volgens de laatste inzichten liepen er tijdens het Paleoliticum, ongeveer 600.000 jaar geleden, in Japan al mensen rond. Ter oriëntatie: de Java-mens (Pithecanthropus erectus) leefde ongeveer 700.000 jaar geleden en de Peking mens (Sinanthropus pekinensis) leefde ongeveer 450.000 jaar geleden. Beide soorten behoorden al tot de Homo erectus, de rechtopgaande mens. Het is niet bekend of dit de directe voorouders van de Japanners zijn maar waarschijnlijk is dat niet. De huidige eilanden van Japan vormden nog één langgerekt stuk land en het deel dat nu Hokkaido is zat aan Sachalin vast, dat weer aan het continent vast zat. Ook in het zuiden was het land verbonden met het continent en aldus was de huidige Japanse zee toen een soort binnenmeer. Zo'n 20.000 jaar geleden begonnen de gletsjers te smelten en steeg de zeespiegel. De verschillende zeestraten ontstonden en Japan werd een eilandengebied.
Jômonperiode (10.000 v. C. - 300 v. C.)
 |
Een Jômonpot. |
De oudst bekende cultuur in Japan werd altijd gedateerd van 4500 tot 300 v. C. maar recentelijk heeft men aardewerk voorwerpen gevonden die tot ongeveer 10.000 v. C. herleid konden worden. Weliswaar is dit aardewerk anders dan het latere Jômon aardewerk en daarom spreekt men over de eerste 2500 jaar van deze periode ook liever over het pre- of proto-Jômontijdperk. Tijdens deze vroege periode woonde men voornamelijk in natuurlijke grotten en onder overhangende rotsformaties. In de latere Jômon periode zien we de eerste huizen verschijnen, kuilwoningen, kuilen van zo'n 50 cm diep en 5-6 meter breed waarboven men een simpel dak construeert van palen en riet. De cultuur van de Jômon mensen wordt Jômon cultuur genoemd, naar de versieringen in het aardewerk in de vorm van touwpatronen (Jômon = touwmotief). Het aardwerk wordt met de hand opgebouwd, men gebruikt geen draaischijf. Aan het eind van deze Jômon perode vindt al wat landbouw plaats en er wordt rundvee gehouden.
Yayoiperiode
(300 v. C. - 300 n. C.)
Vanaf ong. 300 v. C komt de Yayoi cultuur op en deze handhaaft zich tot ong. 300 n. C. .
Men denkt nu dat deze mensen afkomstig zijn uit Zuid-Korea, verdreven door de Chinezen, en
zich vanuit Kyûshû zijn gaan verspreiden over de rest van Japan. De mensen van Jômon
cultuur en die van de Yayoi cultuur zijn dus zeer waarschijnlijk twee verschillende
groepen geweest, waarbij de Jômon door de Yayoi naar het noorden (Hokkaido) en het zuiden
(Okinawa) zijn verdreven. Het zijn waarschijnlijk deze Jômon mensen die de voorouders van
de huidige Ainu genoemd kunnen worden genoemd, terwijl zeer waarschijnlijk de Yayoi
mensen, eventueel gemengd met Jômon mensen, de voorouders zijn van de huidige Japanners,
waaruit volgt dat de meeste huidige Japanners Koreaans bloed in de aderen hebben. Er is nu ook een stroming die juist vermoedt dat de Yayoimensen dezelfde
zijn als de Jômonmensen maar dat alleen de cultuur veranderde, maar dan wel onder invloed
van immigranten, voornamelijk uit Korea, maar de meerderheid denkt toch aan een 'invasie'
vanuit Zuid-Korea.
De Yayoi cultuur is duidelijk verder ontwikkeld, men kent natte rijstbouw, de woningen
zijn verder ontwikkeld en men kent ook al voorraadschuren. Het Yayoi aardewerk is totaal
verschillend van dat van de Jômon, het wordt nu op een draaischijf gemaakt. Ook kent men
metaalbewerking, zowel met brons als met ijzer. Rond het begin van de eerste eeuw na
Christus leert men vanuit China het gieten van bronzen klokken, zoals de dôtaku. Ze zien
eruit als klokken (of bellen) en hebben waarschijnlijk een religieuze functie gehad. Bijna
gelijk met de (toch nog primitieve) Yayoi cultuur in Japan, heerst in China de
hoogontwikkelde Han-dynastie en er is dus een enorm verschil met de Chinese cultuur.
Sommigen menen dat men in Japan dan ongeveer 1500 jaar achterloopt t.o.v. China en
Korea, maar door overname en adaptatie is dit rond de 9de eeuw op Japanse wijze helemaal
ingehaald.
 |
dôtaku |
De Yayoi-maatschappij is complexer dan die van de Jômon. Men kent dan al
kleine koninkrijkjes en men heeft, volgens de Chinese verslagen die er zijn, contact met
de Chinezen en Koreanen. In deze verslagen wordt gesproken over het Koninkrijk Wa, maar
ook over Yame, Yamato en Yamatei, waarschijnlijk gebieden in Kyushu. Het is niet exact
bekend welke gebieden hiermee bedoeld zijn, maar dit Yamato is misschien toch niet het
gebied onder het huidige Kyoto op Honshu, dat niet veel later als de staat Yamato bekend
werd. Wel werd ook gesproken over koningin Pimiho (Pimiko) die verschillende districten
onder zich verenigd heeft. In de Chinese en Koreaanse annalen wordt zij Pimiho genoemd,
hetgeen een afleiding is van haar Japanse naam Himeko, waarschijnlijk meer een titel want
het betekent 'prinsesje'. Zij regeerde als koningin van 190-247.
Men moet bedenken dat Japan in die tijd geen schrift kende en we dus zijn
aangewezen op Chinese en Koreaanse annalen. Pas in het begin van de 8ste eeuw komen de
eerste Japanse geschiedenisboeken die dan echter gebaseerd zijn op overleveringen en deze
zijn dus niet heel erg betrouwbaar.
Het lijkt er op dat de Yayoi cultuur zich voornamelijk in midden Japan vestigt en men niet
of nauwelijks in het noorden (Hokkaido) en in verre zuiden (Okinawa) komt. Zoals al
hierboven gezegd, denkt men dat de Ainu, die tegenwoordig nog voornamelijk op Hokkaido
wonen, alsmede de huidige bewoners van Okinawa verwantschap met elkaar vertonen en dat
beide groepen afstammen van de Jômon mensen, terwijl het merendeel van de huidige
Japanners afkomstig zou zijn uit een vermenging van de Jômon mensen en de immigranten die
de Yayoi cultuur introduceerden. Ook op taalkundig gebied wordt dit bevestigd. Volgens
Katayama Tatsumine in zijn boek "The Japanese language and the Ainu language"
stammen zowel de Ainu-taal als de Japanse taal af van de taal van de Jômon cultuur.
